Achternaam kind kiezen

Wat is het?

Bij uw 1e kind kunt u de achternaam zelf kiezen. U kunt uw kind uw eigen achternaam geven of die van uw partner. Vanaf 1 januari 2024 is het ook mogelijk om uw kind de achternamen van u allebei te geven. Alle volgende kinderen van u en uw partner samen krijgen dan automatisch dezelfde achternaam als uw 1e kind.

Voor de geboorte of bij de geboorteaangifte legt u de achternaam vast bij de gemeente.

Hoe werkt het?

Als u geen achternaam kiest of die niet op tijd bij de gemeente vastlegt, bepaalt de wet welke achternaam uw kind krijgt. Welke naam dat is, hangt af van uw persoonlijke situatie. Bekijk hieronder welke situatie voor u geldt.

Man en vrouw, getrouwd of geregistreerd partnerschap

Uw kind krijgt automatisch de achternaam van de vader. Als u wilt dat uw kind de achternaam van de moeder krijgt, moet u dat voor of tijdens de geboorteaangifte samen laten vastleggen bij de gemeente.

Twee vrouwen, getrouwd of geregistreerd partnerschap

  • Als de moeder zwanger is van een onbekende donor, krijgt uw kind automatisch de achternaam van de duomoeder. Dit kan alleen als de duomoeder automatisch juridische ouder wordt bij de geboorte. Daarvoor is een ouderschapsverklaring nodig. Als u wilt dat uw kind de achternaam van de geboortemoeder krijgt, moet u dit samen laten vastleggen bij de gemeente.
  • Als de moeder zwanger is van een bekende donor en de duomoeder uw kind erkent, krijgt uw kind automatisch de achternaam van de geboortemoeder. Als u wilt dat uw kind de achternaam van de duomoeder krijgt, moet u dit samen laten vastleggen bij de gemeente.

Ouders die niet getrouwd zijn en geen geregistreerde partners

Uw kind krijgt automatisch de achternaam van de moeder. Als u wilt dat uw kind de achternaam van de vader of van de duomoeder krijgt, moet de vader of de duomoeder uw kind erkennen. Bij de erkenning kiest u dan samen de achternaam.

Gezin van twee mannen

Op het moment van de geboorte van een kind, is er altijd een moeder. Het moederschap kan alleen eindigen door adoptie. Bij adoptie kunt u de achternaam van uw 1e kind kiezen. Dit gebeurt bij de rechter. Volgende kinderen van u en uw partner samen krijgen dezelfde achternaam.

2 achternamen

Het hebben van een achternaam is belangrijk; het zegt iets over wie je bent en bij wie je hoort. Er is een toenemende vraag uit de samenleving om meer keuzevrijheid te hebben bij het kiezen van de achternaam. Om daarmee bijvoorbeeld meer verbondenheid met beide families tot uiting te brengen. Of om beter aan te sluiten bij het internationale naamrecht.

Daarom worden vanaf 1 januari 2024 de opties voor het kiezen van een achternaam uitgebreid. Ouders hebben vanaf dan ook de mogelijkheid om te kiezen voor een combinatie van hun beiden achternamen als achternaam voor hun kind.

Wie kan kiezen voor een gecombineerde achternaam?

De keuze voor een gecombineerde achternaam wordt mogelijk voor kinderen geboren vanaf 1 januari 2024. Tijdens de zwangerschap, bij de geboorteaangifte of bij het erkennen van het kind kunnen ouders samen bij de gemeente hun voorkeur voor een gecombineerde achternaam opgeven. De keuze is eenmalig en geldt ook voor volgende kinderen.

Er is ook een overgangsregeling. Dat betekent dat ouders van wie alle kinderen zijn geboren na 1 januari 2016 de achternaam kunnen laten aanpassen in een gecombineerde achternaam. De kosten hiervoor zijn €75 voor een eerste kind en €50 voor elk volgend kind. De aanpassing kan alleen voor alle kinderen samen.

Welke combinaties zijn mogelijk?

Mensen hebben verschillende typen achternamen. De meeste mensen hebben een enkele achternaam maar het komt ook voor dat iemand nu al een dubbele achternaam heeft. In dat geval worden deze namen gezien als 1 achternaam. De gecombineerde achternaam wordt zonder streepje ertussen geschreven. We geven een aantal voorbeelden van de mogelijkheden met een gecombineerde achternaam in bijgevoegde infographic.

Adoptie

Bij adoptie zijn er andere combinaties mogelijk. Als de (adoptie)ouders voor hun eerste kind hebben gekozen voor de achternaam van een van hen of voor een combinatie daarvan, dan kan een volgend adoptiekind die naam ook krijgen. Zij kunnen daarnaast kiezen voor de oorspronkelijke naam van het adoptiekind. Tenslotte kunnen zij (een deel van) de oorspronkelijke achternaam van het adoptiekind combineren met de eerder gekozen achternaam van een van hen beiden. Verschillende adoptiekinderen in het gezin kunnen dus dezelfde achternaam hebben, of verschillende achternamen.

Zie bijgevoegde factsheet voor een voorbeeld van de keuzemogelijkheden.

Wat is het maximaal aantal namen dat doorgegeven kan worden?

Er zit een maximum van twee naamdelen aan deze regeling. Als personen met een gecombineerde achternaam zelf kinderen krijgen dan kunnen zij in totaal voor deze kinderen ook maximaal twee naamdelen kiezen. Er zullen dan naamdelen vervallen om tot de gecombineerde achternaam te komen.

Meer informatie

Meer informatie vindt u op de website van de Rijksoverheid.

Veelgestelde vragen gecombineerde achternaam

Ik heb een samengesteld gezin en wil voor alle kinderen dezelfde gecombineerde achternaam kiezen. Kan dat?

Nee, dit kan niet. De wet staat toe dat kinderen van dezelfde ouders dezelfde achternaam krijgen. Voor kinderen van verschillende ouders kiest u dus verschillende combinaties van achternamen. Er geldt wel een uitzondering als het gaat om voogdij. U kunt dit navragen bij een.

Ik wil mijn kind maar 1 achternaam geven.

Met de regeling gecombineerde achternaam is er een extra mogelijkheid voor naamkeuze bijgekomen. U hoeft geen gecombineerde achternaam te kiezen. 1 achternaam is ook mogelijk. Dit is dan de achternaam van de ene ouder of van de andere ouder. Soms gaat dat automatisch, soms moet u hiervoor naar de gemeente. Lees op Rijksoverheid.nl of op de site van uw woongemeente wat hiervoor de regels zijn.

Is het mogelijk om de gecombineerde achternaam van mijn kind op een later tijdstip te wijzigen? Zo ja, wat zijn de procedures hiervoor?

Als ongehuwde ouders een huwelijk of geregistreerd partnerschap met elkaar aangaan, kunnen zij eenmalig en alleen op deze dag opnieuw een naamkeuze doen voor het kind. Dit kunt u vooraf vragen aan de ambtenaar van de burgerlijk stand. Deze keuze is gratis.

Via Dienst Justis zijn er enkele mogelijkheden om een gecombineerde achternaam aan te vragen. Hier zijn voorwaarden aan verbonden. Een verzoek tot naamswijziging via Dienst Justis kost €835. Zo kan de achternaam van een kind gewijzigd worden. Dit kan alleen aangevraagd worden door een ouder met gezag en allebei de ouders moeten het hiermee eens zijn. Een meerderjarige kan de achternaam wijzigen als zijn/haar ouders gescheiden zijn en daarna door een stiefouder verzorgd of opgevoed is. 18 tot en met 20 jarigen kunnen ook de naamkeuze van hun ouders laten herzien door Dienst Justis. Meer informatie kunt u vinden via www.justis.nl.

Geldt de regeling ook met terugwerkende kracht voor geadopteerde kinderen die na 1 januari 2016 zijn geboren en voor 1 januari 2024 zijn geadopteerd?

Ja. U kunt dit regelen bij de ambtenaar van de burgerlijke stand. U betaalt leges.

Hoe zit het met kinderen die al voor 1 januari 2024 zijn geboren maar waarvoor de ouders alsnog de gecombineerde achternaam willen aanvragen?

Deze regeling geldt alleen voor kinderen geboren na 1 januari 2024 of voor kinderen geboren na 1 januari 2016. Kinderen die ouder zijn kunnen helaas geen gebruik maken van deze regeling. Let op: van de regeling voor de kinderen geboren voor 2024 kan alleen gebruik gemaakt worden als het oudste kind van de ouders op of na 1 januari 2016 is geboren. De keuze geldt voor alle kinderen samen. Voor de naamkeuzes betaalt u leges aan de gemeente voor ieder kind waarvan de naam wijzigt.

Heeft de keuze voor een gecombineerde achternaam invloed op andere juridische zaken, zoals erfrecht, nationaliteit of paspoortaanvragen voor het kind?

Als het kind al een paspoort of identiteitskaart heeft, dan is dit document niet langer geldig. Om te reizen moet u een nieuw identiteitsdocument aanvragen, met de (nieuwe) gecombineerde achternaam. De kosten hiervan zijn voor uzelf.

Wordt de keuze voor een gecombineerde achternaam automatisch doorgevoerd bij de geboorte van het kind, of moeten ouders dit actief aanvragen?

De keuze voor een gecombineerde achternaam moet door de ouders samen bij de gemeentebalie worden gedaan. Als ouders geen keuze maken, dan krijgt bij een getrouwd stel het kind automatisch de achternaam van de vader of de duomoeder. Als de ouders niet gehuwd zijn, krijgt het kind automatisch de naam van de moeder. Heeft u al kinderen dan hoeft u niet opnieuw een keuze maken. De volgende kinderen die u samen heeft krijgen dezelfde naam als het eerste kind van u samen.

Ook ouders van kinderen geboren op of na 1 januari 2016 die een gecombineerde achternaam voor hun kind(eren) willen doen dit samen aan de gemeentebalie.

Zijn er kosten verbonden aan het kiezen van een gecombineerde achternaam voor een kind?

Het doen van een naamkeuze bij de geboorte is gratis. Voor kinderen die op of na 1 januari 2016 zijn geboren zijn de kosten voor naamswijziging €75 voor het eerste kind en €50 voor ieder volgend kind. De keuze kan alleen worden gedaan voor alle kinderen tegelijk.

Ik woon op Bonaire, St Eustatius of Saba. Geldt deze regeling ook voor mij?

Ja. De kosten van naamswijziging van kinderen geboren op of na 1 januari 2016 zijn misschien anders vastgesteld.

Heeft de keuze voor een achternaam invloed op wie het gezag heeft?

Nee, de keuze voor een achternaam heeft niets met het hebben of krijgen van gezag te maken.

Mijn kinderen hebben de Nederlandse nationaliteit, maar ik woon nu in het buitenland, hoe kan ik hun naam wijzigen in een dubbele achternaam?

De naamkeuze kan in Nederland worden gedaan bij elke ambtenaar van de burgerlijke stand. U moet samen naar een gemeente toe voor de naamkeuze. Als u niet in Nederland komt kunt u via een notaris iemand in Nederland volmacht verlenen om de naamkeuze voor u te doen. De notaris moet u zelf betalen. De ambtenaar van de burgerlijke stand kan u vertellen welke documenten hij nodig heeft voor de naamkeuze.

Een van de ouders heeft een gecombineerde achternaam, zoals een Spaanse of Portugese achternaam. Geldt dit als één naam of kan ik hier een deel van doorgeven?

De hoofdregel is dat Nederlanders één achternaam hebben. Dat kan een dubbele naam zijn. Nederlanders die kunnen bewijzen dat hun achternaam een combinatie is van de namen van hun ouders kunnen bij de gemeente vragen om een deel daarvan door te geven aan hun kinderen.

Ik kom uit een land waar namen een mannelijke of vrouwelijke uitgang kunnen hebben. Kan ik die uitgang ook doorgeven aan mijn kind?

Vanaf 1 januari 2024 is dit mogelijk voor kinderen die daarna worden erkend of geboren

Wat moet ik doen?

U en uw partner gaan samen naar de gemeente om de achternaam van uw kind vast te laten leggen. Hiervoor belt u naar de gemeente voor een afspraak met de burgerlijke stand.

Let op! Vaak kan de moeder niet aanwezig zijn bij de geboorteaangifte. U kunt daarom het beste al vóór de geboorte samen naar de gemeente gaan.

Wat heb ik nodig?

  • geldig identiteitsbewijs van uzelf
  • geldig identiteitsbewijs van uw partner

Hoelang duurt het?

De gemeente legt de achternaam van uw kind direct vast.